İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ
İslam İktisadı Atölyesinin üçüncüsü 2015 yılında “İslam İktisadı ve Emek” konusu ile İstanbul’da düzenlenecektir. İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği, İlmi Etüdler Derneği (İLEM), Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği’nin (İGİAD) İstanbul Ticaret Üniversitesi ile birlikte gerçekleştirdikleri Atölyede geçmiş yıllarda olduğu gibi uluslararası düzeyde katılım bekleniyor.
İktisadi kuram ve tarihin en önemli kavramlarından biri emektir. Emek faktörü olmadan üretim, bölüşüm, değişim ve yeniden dağıtımın tasarımı mümkün değildir. Bu nedenle iktisat bilimi, üretim faktörlerini emek, sermaye, tabii kaynaklar ve nihayet müteşebbis olarak değerlendirmekte; emeği bunların en önemlisi olarak görmektedir. Bunun nedeni emeğin doğrudan insan ile ilgili olması ve insanın olmaması halinde diğer faktörlerin kendi başlarına bir anlam ifade etmemeleridir. Emeğin oynadığı bu merkezi rol, Marksist ve Kapitalist iktisat teorisyenlerinin de temel hareket noktalarından biri olmuştur. Nitekim Adam Smith ve David Ricardo gibi klasik/liberalist iktisat teorisyenleri emek-değer teorisini kendi yaklaşımlarının merkezine yerleştirmişledir. Aynı şekilde Marx’ın kapitalizme yönelttiği temel eleştirilere emek-değer tartışması kaynaklık etmekte ve nihayet Marx emeğin kapitalist toplumda bir meta haline geldiği üzerinde durarak işçi sınıfının en temel gücünün emek olduğunu vurgulamaktadır.
Klasik iktisat kuramının doğuşundan bu yana emeğin teknolojik gelişmelere paralel bir şekilde kol gücünü aşıp zihinsel faaliyetleri de kuşatacak geniş bir anlamda kullanılması, günümüzde konu ile ilgili tartışmaları çeşitlendirmektedir. Zira erken dönem iktisat teorisyenlerinden itibaren emek kavramı sürekli üretim, sermaye ve gelir dağılımı sorunsalı ile iç içe incelenmiş ve farklı görüşlere sahip ekonomistler tarafından değişik değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Günümüze gelindiğinde uluslararası şirketlerin kurulması, emeğin iş gücünün ötesine geçerek farklı şekillerde kullanılması, örneğin “emeğin sömürüsü” kavramını daha önemli kılmıştır. Bu nedenle günümüz ekonomilerinin ve çok uluslu şirketlerin emek tanımlamaları ve bunun karşılığının tespiti modern ekonomi tartışmalarında önemli bir yere sahiptir. Pekâlâ, küresel ölçekte tedarik zincirinin bir halkası olarak toplam faktör verimliliğinin bir parçası olarak emeğin farklı iktisadi coğrafyalardaki yeri ve tanımı nasıl gelişmiştir? Bu büyük sorunun yanında acaba İslam dünyasındaki durum nedir?
İslam dünyasında mevcut şirketler ve yapmış oldukları ticari faaliyetler söz konusu olduğunda, en başta iktisadi yönetişim alanındaki başlıca aktörlerin (hükümetler, şirketler/üreticiler ve tüketiciler) emeğe dair algılarının ne olduğu önemli bir mesele olarak karşımızda durmaktadır. Bu çerçevede konu ile ilgili bir dizi soru gündeme gelmektedir:
İslam iktisadının emek kavramsallaştırması Marksist ve Kapitalist iktisat ile karşılaştırıldığında ne tür benzerlikler veya farklılıklar göstermektedir?
Emek kavramı için İslam iktisadındaki çerçeve nedir?
Günümüzün küresel ekonomisinde emek süreçleri ve iş ilişkilerinde yaşanan dönüşümler İslami perspektiften hareketle nasıl ele alınmalıdır?
Küresel piyasalar açısından emek?
Emeğin dolaşımı/hareketliliği konusunda İslami iktisat perspektifi ne önerir?
Adil bir iktisadi hayat için bölüşüm ve yeniden bölüşüm dinamikleri ne şekilde yapılandırılmalıdır?
Bir sosyal politika unsuru olarak emek piyasasının tanzimi ne şekilde gerçekleşmelidir?
Emeğin örgütlenmesi ve sendikal hareketler için İslam iktisadı ne önerir?
Gelir dağılımı ve üretim sistemlerinin geliştirilmesi konusunda yeni iş ilişkileri neler olmadır?
Düzenleme Kurulu
- Ahmet Toklucuoğlu, İlmi Etüdler Derneği (İLEM)
- Ahmet Yükleyen, İstanbul Commerce University
- Ayhan Karahan, İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD)
- Hasan Kadir Tosun, İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Hüsnü Ayhan Avcı, İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği
- Lütfi Sunar, İstanbul Üniversitesi
- Necmettin Kızılkaya, İstanbul Üniversitesi
- Nihat Erdoğmuş, İstanbul Şehir Üniversitesi
- Nurullah Gür, İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Süleyman Güder, İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği
- Tezcan Kuzu, İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD)
- Yusuf Enes Sezgin, İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği
- Zekai Eroğlu, İlmi Etüdler Derneği (İLEM)
Bilim Kurulu
- Abdulazeem Abozaid, Emirates Islamic Bank
- Abdullah Durmuş, Istanbul University
- Adem Esen, Istanbul Sebahattin Zaim University
- Ahmet Faruk Aysan, Boğaziçi University
- Asad Zaman, International Islamic University
- Burhanettin Can, İGİAD
- Celali Yılmaz, SPK
- Cengiz Kallek, İstanbul Şehir University
- Erkan Erdemir, İstanbul Şehir University
- Fahim Khan, Riphah Center of Islamic Business
- Fatih Savaşan, Sakarya University
- Feridun Yılmaz, Uludag University
- Gülfettin Çelik, Istanbul Medeniyet University
- Haluk Songür, Süleyman Demirel University
- Lütfi Sunar, Istanbul University
- Mahmut Bilen, Sakarya University
- Masudul Alam Choudhury, Sultan Qaboos University
- Mehmet Babacan, Istanbul Commerce University
- Mehmet Saraç, Istanbul University
- Murat Taşdemir, Medeniyet University
- Necdet Şensoy, TCMB
- Necmettin Kızılkaya, İstanbul University
- Nihat Erdoğmuş, İstanbul Şehir University
- Sabri Orman, TCMB
- Tamer Çetin, Yıldız Technical University
- Yusuf Alpaydın, Marmara University
1. Gün
10.00-10.30 AÇILIŞ
Necmettin Kızılkaya Tertip Heyeti Başkanı
Davut Şanver İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği Başkanı
Nazım Ekren İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü
İbrahim Çağlar İstanbul Ticaret Odası Başkanı
10.30-12.30 AÇILIŞ PANELİ: MÜSLÜMAN TOPLUMLARDA EMEK
Oturum Başkanı: Nihat Erdoğmuş ,Yıldız Teknik Üniversitesi
“Ücret Uygulamaları ve İnsani Ücret"
Adem Korkmaz Süleyman Demirel Üniversitesi
“‘İslam’da Çalışma Kutsaldır’ Algısının Değerlendirilmesi”
Faruk Taşçı İstanbul Üniversitesi
“Normatif ve Çatışmacı Yaklaşımlar Arasında Emek İlişkileri
Serhan Afacan Leiden University
“İslam Hukukunda Emeğin Yeri”
Saffet Köse İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
12.30-13.30 ÖĞLE ARASI
13.30-15.00 I. OTURUM
Oturum Başkanı: Servet Bayındır İstanbul Üniversitesi
Tebliğ: “The Labour Market in an Islamic Setting: Review and Prospects”
Toseef Azid Qassim University
Müzakereci: Mehmet Saraç İstanbul Üniversitesi, Türkiye
Tebliğ: “The Economic Thought of Ibn Khaldun and Adam Smith, with a Focus on the Division of Labour
Yasien Mohamed University of the Western Cape
Müzakereci: Lütfi Sunar İstanbul Üniversitesi
15.30-16.00 ÇAY-KAHVE ARASI
16.00-18.00 II. OTURUM
Oturum Başkanı: Murteza Bedir İstanbul Üniversitesi
Tebliğ: Inequality, Labor Market and Economic Growth in the MENA Region: Is Governance the Missing
Ingredient to Alleviate the Situation
Siham Maatallah , University of Tlemcen
Müzakereci: Nurullah Gür İstanbul Medipol Üniversitesi
Tebliğ: Kurumsal Olarak Yapılanmış Risk Ortamlarında Çalışmanın/Emeğin Değeri ve Din
Mustafa Macit Atatürk Üniversitesi
Müzakereci: Abdullah Durmuş İstanbul Üniversitesi
19.00 TOPLU ATÖLYE YEMEĞİ
2. Gün
09.30-11.00 III. OTURUM
Oturum Başkanı: Cengiz Ceylan Kırklareli Üniversitesi
Tebliğ: “Islamic Ethics and Migrant Labor in the Gulf”
Rajai Ray Jureidini Hamad Bin Khalifa University
Müzakereci: Ahmet Yükleyen İstanbul Ticaret Üniversitesi
Tebliğ: “The Conceptions of Labour, Workers’ Rights and Migration in Islam:
Towards an Understanding of Labour Migration in the Islamic World”
Latife Reda Lebanese American University
Müzakereci: Refik Korkusuz İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
12.00-13.00 ÖĞLE ARASI
11.30-13.00 IV. OTURUM
Oturum Başkanı: Murat Taşdemir İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Tebliğ: İslamî Hassasiyetin Yoksullukla İmtihanı:
Osmanlı’nın Son Dönemlerinde Devlet ve Kadın İşçiler”
Kadir Yıldırım İstanbul Üniversitesi
Müzakereci: Faruk Bal İstanbul Ticaret Üniversitesi
Tebliğ: “Does ‘human capital’ make sense from the perspective of Islamic economics?
An evaluation in the face of the concept of ‘capital’”
Zeyneb Hafsa Orhan İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
Müzakereci: Yusuf Kaya Sermaye Piyasası Kurulu, Türkiye
15.00-15.30 ÇAY-KAHVE ARASI
15.30-16.30 V. OTURUM
Oturum Başkanı: Necdet Şensoy Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB),Türkiye
Tebliğ: “A Progressive Universal Islamic Perspective on Free Mobility of Labor”
Muhammad Iqbal Anjum International Islamic University Islamabad
Müzakereci: Fatih Savaşan Sakarya Üniversitesi
15.30-16.30 KAPANIŞ OTURUMU
Kapanış: Necmettin Kızılkaya Toseef Azid Ayhan Karahan Nurullah Gür Erkan Erdemir
